وقتی حرف از عسر و حرج زن در طلاق میشود، شاید خیلیها فکر کنند موضوعی پیچیده و حقوقی است که فقط وکلا میتوانند آن را بفهمند. اما واقعیت این است که عسر و حرج یعنی شرایط سخت و دشواری که یک زن در زندگی زناشویی تجربه میکند و باعث میشود نتواند ادامه زندگی مشترک را تحمل کند.
در چنین شرایطی، آگاهی از حقوق قانونی و داشتن همراهی مثل یک وکیل خانواده میتواند مسیر را برای زن هموارتر کند. در این مقاله قصد داریم به زبان ساده مفهوم عسر و حرج در طلاق را توضیح دهیم و بگوییم چگونه زن میتواند از طریق طلاق عسر و حرج، زندگی خود را بهتر کند.
عسر و حرج زن یعنی چه؟
عسر و حرج زن به وضعیتی گفته میشود که زندگی مشترک برای زن سخت و طاقتفرسا شده و ادامه آن برایش مشکلساز است. این مشکلات میتواند ناشی از رفتارهای ناپسند همسر، شرایط جسمی یا روحی زن، یا حتی شرایط مالی و اجتماعی باشد.
قانونگذار در ماده 1130 قانون مدنی به این موضوع اشاره کرده و گفته که اگر زن بتواند ثابت کند که ادامه زندگی برایش عسر و حرج است، میتواند درخواست طلاق دهد. در واقع، عسر و حرج زن یعنی زن در شرایطی قرار گرفته که زندگی با شوهر برایش غیرقابل تحمل شده و این وضعیت به گونهای است که زن نمیتواند آن را ادامه دهد.
در برخی از موارد که عسر و حرج زن به دلیل رفتارهای مجرمانه یا خشونتآمیز شوهر باشد، علاوه بر وکیل خانواده، مشورت با یک وکیل کیفری نیز میتواند بسیار مؤثر باشد؛ چرا که ممکن است نیاز به پیگیری حقوقی جداگانه در مراجع کیفری هم وجود داشته باشد.
موارد عسر و حرج
در ادامه ۷ مورد رایج و مهم که بهعنوان موارد عسر و حرج زن شناخته میشوند را برای شما آوردهایم:
- خشونت و تهدیدهای جسمی یا روحی شوهر: اگر شوهر به زن رفتار خشونتآمیز، کتککاری، یا تهدید کند که باعث ترس و ناامنی زن شود، این موضوع از مصادیق عسر و حرج است.
- اعتیاد شوهر به مواد مخدر یا الکل: اعتیاد شوهر که منجر به مشکلات مالی، بیتوجهی به زن و فرزندان، و نابسامانی زندگی شود، عسر و حرج محسوب میشود.
- امتناع شوهر از پرداخت نفقه و تامین هزینههای زندگی: وقتی شوهر نفقه و هزینههای زندگی زن را پرداخت نکند و زن در شرایط مالی سخت قرار گیرد، این مسئله عسر و حرج زن است.
- بیماریهای روانی یا جسمی شوهر که باعث مشکلات شدید زندگی شود: اگر شوهر بیماری داشته باشد که زندگی مشترک را به شدت دچار مشکل کند و زن را در وضعیت سختی قرار دهد، این هم مصداق عسر و حرج است.
- سوءرفتارهای مستمر و بیاحترامی شوهر: رفتارهایی مثل تحقیر، توهین، و تحمیل فشارهای روانی مکرر از سوی شوهر میتواند عسر و حرج باشد.
- زندگی در شرایط نامناسب و عدم توانایی تحمل آن توسط زن: مثلاً زن در خانهای زندگی میکند که شرایطش نامناسب یا غیرقابل تحمل است، یا شرایطی که سلامت جسمی یا روانی زن را به خطر میاندازد.
- عدم امکان ادامه زندگی مشترک به دلیل تفاوتهای جدی و غیرقابل حل: گاهی اختلافات اساسی، ناتوانی در برقراری رابطه عاطفی و تفاهم، باعث میشود ادامه زندگی برای زن سخت و غیرممکن شود.
اهمیت عسر و حرج زن در طلاق
یکی از دلایل مهمی که قانون به موضوع عسر و حرج توجه کرده، حفظ حقوق زن در زندگی مشترک است. چون ممکن است در شرایطی زن به دلیل مشکلات متعدد نتواند زندگی را ادامه دهد و اگر راهی برای پایان دادن به این زندگی نباشد، زن به شدت آسیب خواهد دید. بنابراین، قانون اجازه داده است که در صورت وجود عسر و حرج زن، دادگاه به درخواست طلاق زن رسیدگی کند و در صورت اثبات موضوع، طلاق را صادر کند.
چگونه میتوان عسر و حرج زن را اثبات کرد؟
اثبات «عسر و حرج زن» یکی از مراحل مهم در طلاق عسر و حرج است. برای این کار زن باید به دادگاه مراجعه کند و مدارکی ارائه دهد که نشان دهد ادامه زندگی برایش مشکلساز است. این مدارک میتواند شامل:
-
گزارش پزشکی یا روانشناسی
-
شهادت شاهدان
-
مدارک مالی یا اسناد مربوط به رفتارهای همسر
-
هر مدرکی که نشان دهد زن در شرایط سخت و ناراحتکنندهای قرار دارد
دادگاه با بررسی این مدارک و شرایط زندگی زن، تصمیم میگیرد که آیا عسر و حرج ثابت شده یا خیر.
نحوه درخواست طلاق عسر و حرج
اگر زن بخواهد از طلاق عسر و حرج استفاده کند، باید مراحل زیر را طی کند:
-
مراجعه به دفتر خدمات قضایی و ثبت درخواست طلاق عسر و حرج.
-
ارائه مدارک و دلایل وجود عسر و حرج زن به دادگاه.
-
دادگاه با توجه به مدارک، جلسه رسیدگی برگزار میکند.
-
اگر دادگاه به وجود عسر و حرج قانع شود، رای به طلاق میدهد.
این نوع طلاق برای زن فرصت بسیار خوبی است تا بتواند از شرایط سخت و طاقتفرسا خارج شود و زندگی جدیدی شروع کند.
نکات مهم درباره عسر و حرج زن
-
طلاق عسر و حرج مخصوص زن است و زن باید ثابت کند که شرایط زندگی برایش دشوار است.
-
زن نمیتواند صرفاً به دلیل اختلافات معمولی درخواست طلاق عسر و حرج دهد، بلکه باید مشکل جدی و غیرقابل تحمل باشد.
-
اثبات عسر و حرج زن گاهی ممکن است زمانبر باشد چون نیاز به بررسی دقیق دادگاه دارد.
-
در صورت تایید دادگاه، زن از حق طلاق برخوردار میشود حتی اگر شوهر راضی نباشد.
-
طلاق عسر و حرج کمک میکند تا زن در شرایطی که سلامت روحی یا جسمیاش به خطر افتاده، بتواند خود را نجات دهد.
سخن آخر
عسر و حرج زن مفهومی است که به زن اجازه میدهد وقتی زندگی مشترک برایش دشوار و غیرقابل تحمل شد، از طریق طلاق قانونی و به حق خود دست یابد. این موضوع اهمیت زیادی دارد چون به زن امکان میدهد بدون رضایت شوهر و در شرایطی که مشکلات جدی وجود دارد، زندگی خود را تغییر دهد و به آرامش برسد.
اگر شما هم شرایطی دارید که در آن احساس میکنید زندگی برایتان عسر و حرج است، بهتر است با یک وکیل با تجربه مانند سامان مقیمی مشورت کنید و از حق قانونی خود استفاده کنید. فراموش نکنید که هیچ کسی نباید در زندگی زناشویی خود احساس رنج و فشار کند، و قانون برای حمایت از شما این راه را باز گذاشته است.