بر اساس قانون مدنی هر کدام از طرفین معامله با رعایت شرایط فسخ قرارداد میتوانند قرارداد منعقد شده را برهم بزنند و به تعهدات قراردادی خود به طرف مقابل خاتمه بدهند؛ اما یکی از مهمترین شرایط فسخ قرارداد، رضایت طرفین به بر هم زدن معامله و یا به صورت یکطرفه به موجب قانون است. البته ابطال قرارداد، شرایط دیگری هم دارد که در ادامه این مطلب بیشتر در مورد آن صحبت میکنیم.
متعاملین در چه صورت حق فسخ معامله را دارند؟
در مواقعی که ضوابط و شرایط فسخ قرارداد در متن معامله قید شده باشد طرفین قرارداد میتوانند به حق فسخ استناد کنند. البته در برخی شرایط فقط حق فسخ به یکی از طرفین معامله تعلق دارد و طرف دیگر معامله نمیتواند از حق فسخ استفاده کند. به همین خاطر به شما توصیه میکنیم با راهنمایی و مشاوره بنده سامان مقیمی قبل از بستن معاملههای مختلف از شرایط فسخ قرارداد آگاه شوید و موارد ضروری ابطال معامله از طرف خریدار و فروشنده را بیشتر بشناسید.
شرایط فسخ قرارداد و ابطال معامله چیست؟
بر اساس ماده ۲۱۹ قانون مدنی، قراردادهای معاملاتی به صورت عقد جایز و عقد لازم منعقد میشوند، با این تفاوت که در عقد لازم طرفین قرارداد حق فسخ معامله را ندارند مگر اینکه دلیل محکمه پسند و قانونی برای فسخ معامله وجود داشته باشد؛ ولی در عقد جایز هر کدام از طرفین قرارداد در هر زمانی که بخواهند میتوانند بدون وجود شرایط خاصی، معامله را فسخ کنند.
بنابراین فسخ قرارداد فرآیندی حساس و بسیار پیچیده است که برای اعمال آن باید دلایل معتبری را ارائه دهید. به همین خاطر بهتر است با یک وکیل قرارداد برای مشاوره و راهنمایی در ارتباط باشید. چرا که وکیل قرارداد به شما کمک میکند که موقع انعقاد قرارداد از وقوع مشکلات احتمالی و ضایع شدن حق و حقوق شما جلوگیری شود.
مهم ترین شرایط فسخ معامله
زمانی شما میتوانید معامله خود را با طرف مقابل فسخ کنید که یکی از شرایط ذیل فراهم باشد:
- تخلف طرف مقابل نسبت به تعهدات درج شده در قرارداد مشخص باشد.
- در موضوع معامله به روشنی عیب و نقص وجود داشته باشد.
- امکان استفاده از خیاراتی مثل خیار غبن با ضرر فاحش، خیار عیب و خیار تدلیس یا همان فریبکاری فراهم باشد.
پس حواستان باشد که در زمان انجام معاملات خود با یک وکیل شرکت در ارتباط باشید؛ چون وکیل شرکت به عنوان متخصص حقوقی ثبت شرکت و کسبوکار به شما مشاوره میدهد. همچنین در مسائل مختلفی از جمله تشکیل قراردادها، ادغام، مالیات و دیگر مسائل حقوقی شما را هدایت میکند، بدون اینکه شما نیاز به استخدام او به عنوان کارمند جدید داشته باشید.
شرایط فسخ قرارداد اجاره
مستاجر باید به مدت ۲ ماه اجاره خود را پرداخت نکرده باشد.
شرایط فسخ قرارداد اجاره پیش از موعد توسط مستاجر
موجر، ملک مورد نظر را با قول تعمیر به مستاجر تحویل داده باشد؛ ولی بعد از گذشت ۲ ماه از قرارداد هنوز تعمیراتی صورت نگرفته باشد.
شرایط فسخ قرارداد اجاره توسط موجر
مستاجر باید باعث ضرر و زیان به موجر شود.
شرایط فسخ قرارداد از طرف خریدار
از جمله شرایط فسخ قرارداد از طرف خریدار، فسخ معامله با خیار مجلس، خیار وصف، خیار عیب و خیار حیوان است.
شرایط فسخ قرارداد از طرف فروشنده
معامله به چند حالت از طرف فروشنده قابل فسخ شدن است از جمله:
- مبیع عین خارجی باشد.
- برای پرداخت ثمن معامله مدت مشخصی تعیین نشده باشد و ۳ روز از تاریخ عقد قرارداد هم گذشته باشد.
- فروشنده کالای خود را تسلیم خریدار نکرده باشد.
خریدار ثمن معامله را به طور کامل به فروشنده نداده باشد.
قانون فسخ معامله تا 24 ساعت
در قانون مدنی و مقررات معاملههای ملکی هیچ قانون فسخ معاملهای تا ۲۴ ساعت وجود ندارد. مگر در متن مبایعهنامه آن هم بیشتر در معاملات مجازی بین طرفین معامله حق فسخ تا ۲۴ ساعت ذکر شده باشد.
مشاوره با وکیل ملکی معتبر
فسخ قرارداد بدون مراجعه به دادگاه
در شرایطی که طرف مقابل قرارداد با فسخ شما موافقت کند. یا اینکه اختیار فسخ یکطرفه در قرارداد ذکر شده باشد و یا قانون با دلایل روشن به شما حق فسخ بدهد میتوانید بدون مراجعه به دادگاه قراردادتان را فسخ کنید.
انواع فسخ معامله
معاملات منعقد شده به دو روش قابل فسخ هستند:
فسخ قرارداد یکطرفه
شما با استفاده از خیارات درج شده در متن قرارداد مانند خیار تخلف از شرط، خیار غبن، خیار مجلس، خیار تاخیر ثمن و خیار عیب و نقص و یا اثبات ضرر و زیانی که به شما وارد شده است از طریق ارسال اظهارنامه کتبی به طرف مقابل و یا دادرسی از طرف دادگاه میتوانید معامله خود را به صورت یکطرفه فسخ کنید.
فسخ قرارداد توافقی (اِقاله)
روش دیگر برای فسخ معامله بین طرفین قرارداد به صورت توافقی است که به آن اِقاله گفته میشود؛ ولی به این شرط که تخلفی در تعهدات طرفین به وجود آمده باشد که ادامه معامله برای یکی از طرفین قرارداد غیرمنصفانه باشد یا در موضوع قرارداد عیب و نقصی دیده شود. در چنین حالتی فروشنده و خریدار با رضایت کامل معامله را فسخ میکنند.